برای داشتن دندان های سالم چه غذاهایی بخوریم؟
مقدمه:
آیا تا به حال به تأثیر رژیم غذایی روی سلامت دندان‌هایتان فکر کرده‌اید؟ ما همگی به خوبی می‌دانیم که مسواک زدن و استفاده از نخ دندان برای دندان ها ضروری است، اما مواد غذایی و نوشیدنی هایی که در طول روز می‌خوریم و می‌نوشیم نیز بسیار مهم هستند.
مواردی که به آن‌ها می‌پردازیم:
o غذاهای مفید برای سلامت دندان ها
o غذاهای مضر برای سلامت دندان ها
o نکات کاربردی برای سلامت دندان
o نتیجه‌گیری
غذاهای مفید برای سلامت دندان ها:
در این بخش به بررسی برخی از بهترین غذاهایی می‌پردازیم که حاوی مواد مغذی ضروری برای سلامت دهان و دندان هستند:
1) محصولات لبنی
لبنیات مثل پنیر، شیر و ماست، سرشار از کلسیم، فسفات و کازئین هستند که اسیدهای تولید شده در دهان را خنثی کرده و در نتیجه باعث بهبود سلامت دهان و دندان هایمان می‌شود.
- پنیر: کلسیم بالای موجود در پنیر، برای استحکام دندان ها مفید است. این ماده غذایی، حاوی یک نوع پروتئین، به نام کازئین است که مینای دندان را تقویت میکند. همچنین فسفات موجود در پنیر به تعادل سطح pH (اسیدیته) در دهان و حفظ مینای دندان ها کمک میکند. جویدن پنیر باعث افزایش ترشح بزاق می‌شود و همین عامل به شستشوی باکتری‌های دهان کمک میکند.
- شیر: شیر سرشار از کلسیم و سایر عناصر مهم است. شیر نیز مانند پنیر باعث کاهش سطح اسید در دهان می‌شود و از دندان ها در برابر پوسیدگی محافظت میکند.
- ماست: ماست سرشار از کلسیم و پروبیوتیک‌های مفید است. باکتری‌های مفید ماست، باکتری‌های مضر دهان (که باعث پوسیدگی می‌شوند) را از بین می‌برند. ماست همچنین باعث کاهش بوی بد دهان و عفونت لثه می‌شود.
2) میوه ها و سبزیجات ترد
خوردن غذاهای ترد و فیبری، ترشح بزاق را افزایش می‌دهد. بزاق، اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌ها را خنثی میکند و در نتیجه دندان ها دیرتر پوسیده می‌شوند.
- کرفس: کرفس، شبیه به نخ دندان طبیعی است. بافت ترد و فیبری آن مانند یک پاک‌کننده طبیعی بسیار مؤثر برای دندان ها عمل میکند. همچنین ویتامین‌های A و C موجود در کرفس به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی، به سلامت لثه‌ها کمک می‌کنند.
- کلم بروکلی: کلم بروکلی سرشار از کلسیم و ویتامین C است. کلسیم، برای استحکام دندان ها و حفظ مینای آن‌ها مفید است. ویتامین C نیز از لثه‌ها در برابر بیماری پریودنتال محافظت میکند.
- هویج: خوردن مقداری هویج خام در پایان وعده غذایی باعث افزایش ترشح بزاق در دهان می‌شود. هنگامی که هویج با بزاق شما ترکیب می‌شود، به شستن باکتری‌ها و ذرات غذا کمک میکند.
- سیب و گلابی: آیا با خوردن یک سیب در روز، دیگر نیازی به دندانپزشک نخواهید داشت؟ مطمئناً این‌طور نیست؛ اما کمک خواهد کرد. خوردن سیب ترشح بزاق را افزایش می‌دهد. بزاق تولید شده، اسیدهای باقی‌مانده غذا را خنثی میکند و در نتیجه دندان ها دیرتر پوسیده می‌شوند.
گلابی نیز مانند سیب در خنثی‌کردن اسیدهای موجود در دهان، مفید است. - کیوی: کیوی یکی دیگر از میوه‌هایی است که شامل مقدار زیادی ویتامین C است. ویتامین C موجود در کیوی، به تقویت رگ‌های خونی و بافت‌های لثه کمک میکند.
- توت فرنگی: توت فرنگی به دلیل داشتن ویتامین C، برای سلامت لثه مفید است. همچنین اسید مالیک موجود در آن به طور طبیعی به سفیدی دندان های شما کمک میکند.
3) سبزیجات برگدار (اسفناج، کاهو، کلم پیچ)
سبزیجات برگدار معمولا جایگاه بخصوصی در فهرست خوراکی های سالم دارند. آن‌ها سرشار از کلسیم و اسیدفولیک هستند که برای دندان ها و لثه‌ها مفیدند.
4) آجیل
انواع مغزیجات بخصوص بادام زمینی و بادام هندی، آجیل برزیلی، سرشار از عناصر مهمی مانند کلسیم و فسفر هستند. این عناصر باکتری‌های مربوط به پوسیدگی دندان را از بین می‌برند. برای مثال، بادام زمینی منبع عالی از کلسیم و ویتامین D است. بادام هندی نیز باعث افزایش ترشح بزاق می‌شود. گردو شامل مقدار زیادی فیبر، اسیدفولیک، آهن، تیامین، منیزیم، نیاسین، ویتامین E، ویتامین B6، پتاسیم و روی است که همگی برای سلامت دهان و دندان مفید هستند.
5) گوشت، مرغ و ماهی
گوشت و مرغ به دلیل داشتن پروتئین، برای سلامتی دهان و دندان مفید هستند. جویدن گوشت باعث افزایش ترشح بزاق و کاهش خاصیت اسیدی دهان می‌شود.
ماهی‌های چرب (مانند سالمون) سرشار از فسفر هستند. فسفر، یک ماده معدنی مهم برای محافظت از مینای دندان است.
6) چای سبز
چای سبز به دلیل وجود «پلی فنول» مانند یک آنتی اکسیدان گیاهی عمل میکند؛ به این صورت که میزان اسیدیته بزاق و تشکیل پلاک دندانی را کاهش می‌دهد. در چای سبز مقداری فلوراید وجود دارد که مانع از فرسایش مینای دندان می‌شود.
7) زغال‌اخته و کشمش (تازه و بدون شکر)
زغال‌اخته به دلیل داشتن پلی فنول خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. فقط توجه داشته باشید که برخی از زغال‌اخته‌های بسته‌بندی شده‌ی خشک، حاوی مقدار زیادی قند اضافی هستند که برای دندان ها خیلی مفید نیست.
اکثر مردم فکر می‌کنند که کشمش به دلیل داشتن قند، برای دندان ها مفید نیست؛ با این حال، یک مطالعه نشان می‌دهد که ترکیبات موجود در کشمش ممکن است به مبارزه با پوسیدگی دندان کمک کنند (به شرطی که به اندازه مصرف شود).
فیتوشیمیایی‌ها آنتی اکسیدان‌هایی هستند که در گیاهان یافت می‌شوند. یکی از پنج فیتوشیمیایی که در کشمش شناسایی شده، اسید اولئانولیک است که از رشد دوگونه باکتری دهانی جلوگیری میکند: استرپتوکوکوس موتانس که باعث پوسیدگی‌ها می‌شود، و پورفیروموناس جینجیوالیس که باعث بیماری‌های پریودنتال در لثه می‌شود.
8) سیب‌زمینی‌های شیرین
سیب‌زمینی شیرین منبع غنی از ویتامین A است که به حفظ غشاهای مخاطی و بافت نرم لثه کمک میکند.
9) سیر و پیاز
از فواید سیر برای دندان ضدمیکروبی بودن آن است که باعث جلوگیری از پوسیدگی دندان و بیماری پریودنتال می‌شود.
پیاز دارای ترکیب ضدباکتریایی قوی، به نام سولفور است. طبق نظر محققان، بیشترین خاصیت پیاز، زمانی است که به صورت خام خورده شود.
10) غلات کامل
ماکارونی سبوس دار، برنج قهوه‌ای، بلغور جو دوسر و سایر غلات سبوس دار انتخاب‌های سالم‌تری هستند. آن‌ها علاوه بر داشتن کربوهیدارت‌های پیچیده، مقدار زیادی مواد مغذی دارند که برای سلامت دندان مفید هستند.
11) آب
آب بهترین نوشیدنی مفید است. آب به شستشوی دهان و حذف باقی‌مانده‌های غذایی کمک میکند و با ترشح بزاق از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.
بدترین غذاها برای سلامت دندان ها:
1) تنقلات و نوشیدنی‌های شیرین
شکر عامل اصلی پوسیدگی دندان است. وقتی غذاهای قندی با باکتری‌های موجود در دهان شما تماس پیدا می‌کنند، اسیدهایی تشکیل می‌شود که به مینای دندان شما حمله می‌کنند. این حملات مکرر می‌تواند مینای روی سطح دندان را از بین ببرد.
از تنقلات حاوی قند زیاد می‌توان به شکلات، کیک، آب‌میوه‌های شیرین، و نوشابه اشاره کرد.
2) غذاها و نوشیدنی های اسیدی
غذاها و نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه و شراب می‌توانند خطرات زیادی برای سلامت دندان ها داشته باشند. اسیدهای موجود در این غذاها و نوشیدنی‌ها به مینای دندان آسیب می‌رسانند و در نتیجه، دندان ها بیشتر در معرض پوسیدگی و حساسیت قرار می‌گیرند.
3) خوراکی های چسبنده
میوه‌های خشک و آبنبات‌های چسبنده، بیشتر از سایر غذاها در پوسیدگی دندان نقش دارند.
4) نوشیدنی های الکلی
هر چیزی که باعث خشکی دهان شود برای دندان مضر است. هنگامی که ما الکل مصرف می‌کنیم، بدن ادرار بیشتری تولید میکند که می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود. کم‌آبی بدن باعث کندتر شدن تولید بزاق در دهان و در نتیجه پوسیدگی دندان می‌شود.
5) چای و قهوه
با وجود پلی‌فنول موجود در قهوه و چای، باز هم توصیه شده است که مصرف آن را کاهش دهیم؛ اما چرا؟ چای و قهوه به دلیل داشتن رنگدانه ای به نام «تانن» باعث تغییر رنگ دندان ها و آسیب به مینای آن‌ها می‌شوند. هر چقدر رنگ چای یا قهوه ما تیره‌تر باشد تغییر رنگ دندان ها بیشتر است.
برای مطالعه مقاله مربوط به این صفحه مراجعه کنید!
اگر تاکنون به نوشیدن چای و قهوۀ غلیظ عادت داشتید؛ مطمئنا دندان های زردی خواهید داشت، اما اصلا جای نگرانی نیست. محصول سفید کننده خانگی دنتیلایت دندان‌هایتان را سفید میکند. بلیچینگ هوم یا سفید کننده خانگی برخلاف خمیردندان های سفید کننده ، عاری از هرگونه مواد ساینده دندان می‌باشد و آسییبی به مینای دندان نمی‌زند.
نکات کاربردی برای سلامت دندان:
- خوردن غذاهای خام مثل پیاز، بعد از وعده های غذایی به تمیز‌کردن دندان ها و ماساژ لثه‌ها کمک میکند.
- سعی کنید پس از یک وعده شیرین، غذاهای خنثی‌کننده اسید بخورید.
- حتماً بعد از خوردن هر نوع مواد غذایی مضر، مقدار زیادی آب بنوشید تا به شستشوی قندها و اسیدهای باقی‌مانده کمک کند.
- غذاهایی که در طول یک وعده غذایی خورده می‌شوند، به دلیل تولید بزاق بیشتر، آسیب کمتری به دندان ها وارد می‌کنند. بنابراین از خوردن تعداد زیادی میان وعده در طول روز خودداری کنید.
- جویدن آدامس‌های بدون شکر، بخصوص بعد از وعده های غذایی، می‌تواند در پیشگیری از ایجاد پوسیدگی دندان ها مفید باشد. این آدامس‌ها به جای گلوکز، زایلیتون دارند. زایلیتول موجود در این آدامس‌ها، جایگزین گلوکز می‌شود؛ ولی باکتری‌های مولد پوسیدگی قابلیت تجزیه آن را ندارند، بنابراین اسیدی تولید نمی‌شود.
- برای نوشیدنی های گازدار و اسیدی از نی استفاده کنید تا تماس کمتری با دندان ها داشته باشند.
نتیجه گیری:
حفظ سلامت دندانها علاوه بر معاینات پزشکی و بهداشت دهان و دندان، به رژیم غذایی شما وابسته است. ما در این مقاله شما را با بهترین مواد غذایی برای سلامت دندانها آشنا کردیم و از عوارض مصرف غذاهای مضر صحبت کردیم. سعی کنید این مواد غذایی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا برای همیشه از درخشندگی و سلامت دندان هایتان لذت ببرید.
برگشت به بالا